startAktualnościNajnowsze zmiany w procedurze cywilnej
Aktualności
26
08
2021
Najnowsze zmiany w procedurze cywilnej
W kontekście praktyki sądowej i pracy profesjonalnych pełnomocników, najistotniejsze zdają się pozostawać zmiany wprowadzające m.in. możliwość doręczeń profesjonalnym pełnomocnikom pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego w toku postępowania cywilnego, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 i w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich oraz przeprowadzania rozpraw lub posiedzeń jawnych przy użyciu urządzeń technicznych (umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość).

Powyższe ma o tyle istotne znaczenie, że od tego momentu, wszelkiego rodzaju pisma sądowe kierowane do profesjonalnego pełnomocnika procesowego winny być doręczane przez Portal Informacyjny Sądu. Przepis art. 15 zzs9 Ustawy COVID (dotyczący doręczania pism procesowych za pośrednictwem portalu) nie ma jednak charakteru absolutnego - nie znajduje on bowiem zastosowania do pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, a także w sytuacji gdy doręczenie jest niemożliwe ze względu na charakter pisma (zarządzenie o odstąpieniu od doręczenia pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego wydaje Przewodniczący).
Istotne z perspektywy ewentualnych konsekwencji procesowych zdaje się być przy tym to, że za datę doręczenia przedmiotowego pisma uznaje się datę zapoznania się z nim w portalu informacyjnym przez odbiorcę, a w przypadku braku zapoznania się z nim - pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma w portalu informacyjnym. Ustawodawca przyjmuje w tym zakresie swoistą fikcję prawną, przypominającą pozostawienie korespondencji w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Drugą z istotnych zmian jest możliwość przeprowadzania rozpraw lub posiedzeń jawnych przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (posiedzenie zdalne). Powyższe, z perspektywy pracy profesjonalnych pełnomocników zdaje się być korzystnym rozwiązaniem, w szczególności dla pełnomocników prowadzących sprawy na terenie całej Polski – wyklucza to bowiem konieczność ich przemieszczania się w odległe części kraju i ponoszenia niejednokrotnie z tego tytułu wysokich kosztów.

Również i w tym przypadku ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki – tzn. od przeprowadzenia posiedzenia zdalnego można odstąpić w przypadku, gdy rozpoznanie sprawy na rozprawie lub posiedzeniu jawnym jest konieczne, a ich przeprowadzenie w budynku sądu nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nich uczestniczących. Nadto przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić posiedzenia zdalnego, a przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego nie jest konieczne.

Istotne pozostaje jednak to, że w przypadku gdy strona bądź osoba wezwana na rozprawę (posiedzenie jawne)  nie posiadają urządzeń technicznych umożliwiających udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu, Sąd jest zobligowany do zapewnienia im możliwości udziału w posiedzeniu zdalnym w budynku sądu. W takiej sytuacji należy jednak, w terminie 5 dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia zdalnego, złożyć odpowiedni wniosek do Sądu.

Finalnie warto wspomnieć o zmianach w zakresie obligatoryjnych elementów pierwszych pism procesowych. Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 15 zzs9 Ustawy COVID - pierwsze pismo procesowe wnoszone przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej musi zawierać adres poczty elektronicznej i numer telefonu przeznaczone do kontaktów z sądem, przy czym ewentualne uchybienie powyższemu stanowi w świetle przepisów brak formalny pisma.

Należy pamiętać, że te i inne regulacje, wprowadzone mocą Ustawy z dnia 28 maja 2021 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, znajdują zastosowanie nie tylko w sprawach, których bieg rozpocznie się po dacie wejścia w życie ww. przepisów, ale również do spraw będących w toku, stąd tak istotne zdaje się być szczegółowe zapoznanie się z w/w przepisami.